AB’nin ‘Stratejik Pusula’ evrakının taslağı hazır

AB Dış Münasebetler Kurulunda dışiÅŸleri bakanlarının yanı sıra savunma bakanları da toplanacak. Savunma bakanları, salı günü yapacakları toplantıda AB’nin savunma ve güvenlik bahislerinde daha bağımsız hareket edebilmesi amacına ait çerçeveyi belirleyen “Stratejik Pusula” evrakını görüşecek.

Belgeyi AB Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell hazırladı. Mart 2022’de düzenlenecek AB BaÅŸkanlar DoruÄŸunda onaylanması planlanan evrakın taslağının 10-12 aylık çalışmanın ve diyalogların akabinde hazırlandığı, taslağın son halinin üyelere sunulduÄŸu belirtiliyor.

“Stratejik Pusula” dokümanının, “AB’nin hangi sınamalar ve tehditlerle karşı karşıya olduÄŸu, AB ülkelerinin varlıklarını ortak bir havuzda nasıl bir ortaya getirebileceÄŸi ve bunları nasıl faal biçimde kullanabileceÄŸi, ayrıyeten Avrupa’nın bölgesel ve global bir aktör olarak tesirini nasıl en yeterli halde yönlendirebileceÄŸi” sorularına karşılık niteliÄŸi taşıdığı söz ediliyor.

AB yetkililerinin verdiÄŸi bilgiye nazaran, evrakta operasyonel teklifler, muhtemel askeri operasyonlar ve misyonlar için hareket planları, takvimler ile AB’nin savunma ve güvenlik alanında karşılaÅŸtığı sınamalar, tehditler ve tehdit tahlilleri yer alıyor.

AB’nin “hızlı intikal kuvveti” planı

Bu kapsamda AB sonları dışına gönderilmek üzere 5 bin askerden oluşabilecek süratli intikal kuvveti oluşturması teklifinin de dokümanda yer aldığı tabir ediliyor.

Süratli intikal kuvvetinin “istikrarın saÄŸlanması için” AB sonları dışına gönderilebileceÄŸi, kuvvette yer alacak asker sayısının duruma nazaran 5 bine kadar çıkabileceÄŸi kaydediliyor.

Stratejik Pusula evrakında, süratli intikal kuvveti konuÅŸlandırılması üzere AB’nin güvenlik ve savunması ile ilgili kararları oybirliÄŸiyle alması teklifi bulunuyor.

AB mutabakatlarının 44. unsurunu hatırlatan AB yetkilileri, oy birliÄŸiyle alınan karar sonrası süratli intikal kuvvetinin tüm AB üyelerince deÄŸil, bir küme üye ülke tarafından “koalisyonlar ÅŸeklinde” oluÅŸturulabileceÄŸini vurguluyor.

Sistemli deniz tatbikatları önerisi

Ayrıyeten AB’ye yönelik hibrit ataklar, siber ataklar, dezenformasyon üzere bahislerde Birlik’in neler yapması gerektiÄŸi de dokümanda tabir edilecek.

Dokümanda, AB’nin savunma kapasitesini canlı tutmak için tatbikatlar düzenlemesi, daha evvel hiç yapılmamış olan sistemli ortak deniz tatbikatlarının yapılması üzere teklifler de yer alıyor.

Üçüncü ülkelerle iş birliği

Dokümana nazaran, AB, Avrupa Savunma Fonu ve 2017’de kurulan Yapılandırılmış Daimi Ä°ÅŸ BirliÄŸi (PESCO) projeleriyle askeri varlıklarını desteklemeyi de planlıyor. PESCO projelerine daha evvel AB üyesi olmayan ABD, Kanada ve Norveç’in de katılması onaylanmıştı.

AB Savunma Bakanlarının gelecek hafta yapacakları toplantıda 14 yeni projeyi daha onaylaması bekleniyor. Böylelikle PESCO kapsamındaki proje sayısı 60’a yükselecek.

Stratejik Pusula’da, AB’nin karşılıklı çıkar temelinde savunma ve güvenlik bahislerinde üçüncü ülkelerle iÅŸ birliÄŸi yapabileceÄŸi de tabir ediliyor.

AB içinde savunma ve güvenlik mevzularında daha bağımsız hareket edilebilmesi, ortak bir askeri güç oluşturulması üzere mevzular son yıllarda sıkça tartışılıyor.