Acil intihar çizgisi 14 yıldır kapalı

Alican Uludağ

Elazığ Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi 2. sınıf öğrencisi Enes Kara’nın kaldığı cemaat meskeninde gördüğü baskılar nedeniyle hayatına son vermesi, gözleri bir defa daha intihar olaylarına ve buna karşı devletin alması gereken tedbirlere çevirdi.

Sıhhat Bakanlığı’nın ruhsal buhranda olan şahıslara yönelik yardım emeliyle kurduğu Alo 182 Umut Işığı Sınırı, 2008’de kapatıldığı için vatandaşların acil durumda kapısını çalabileceği öbür bir özel çizgi bulunmuyor.

Türkiye Psikiyatri Derneği’nde intiharı tedbire çalışma ünitesi üyesi olan Doç. Dr Yunus Hacımusalar, pandemiyle birlikte intihar olaylarında artış yaşandığını vurgularken, Türkiye’nin aktif bir intiharı tedbire ulusal siyaseti olmadığını kaydetti.

TÜİK 2 yıldır bilgileri açıklamıyor

Türkiye’de 2002-2019 yılları ortasında 53 bin 425 kişi intihar ederek hayatına son verdi. Lakin TÜİK, son iki yıldır koronavirüs gerekçesiyle mevt istatistiklerini açıklamadı. Bu nedenle, bu istatistiklerin içerisindeki intihar oranları da kamuoyuna yansıyamadı.

Pekala, intiharlara karşı devletin siyaseti ne?

Türkiye’de intihar olaylarının önlenmesi maksadıyla kurulan 182 Umut Işığı Çizgisi, 2008 yılına kadar faaliyetini sürdürüyordu. Fakat bu özel çizgi, 2008 yılında ekonomik münasebetlerle durduruldu. Bu nedenle buhrana giren yurttaşların ivedilikle arayabileceği rastgele bir numara bulunmuyor.

“İntiharlarda artış gözlemliyoruz”

DW Türkçe, intihar olaylarını Türkiye Psikiyatri Derneği’nde krize müdahale ve intiharı tedbire çalışma birimi üyesi olarak çalışan, ruh sıhhati ve hastalıkları uzmanı Doçent Tabip Yunus Hacımusalar’a sordu. Son periyotta intihar hadiselerinde artış yaşandığını belirten Hacımusalar, şunları kaydetti:

“Türkiye’deki bilgilere baktığımızda her gün 10 kişi intihar sonucu hayatını kaybetmekte. Lakin 2020-2021 vefat bilgileri açıklanmadığı için intihar oranlarında nasıl bir değişiklik olduğunu bilemiyoruz. Lakin basına yansıyan haberler, bizim sıhhat kuruluşlarındaki değerlendirmelerimiz sonucunda intihar davranışında bir ölçü artış gözlememiz var.”

Hacımusalar, “Türkiye’nin intiharları tedbire konusunda ulusal bir programı var mı?” sorusuna “hayır” cevabını verdi. Türkiye’nin aktif, uygulanabilir ve sürdürebilir bir siyaseti olmadığını anlatan Doç. Dr. Hacımusalar, intiharın bir halk sıhhati soru olduğuna dikkat çekti. Birebir vakitte intiharın önlenebilir mevt sebeplerinden biri olduğunu tabir eden Hacımusalar, “Bu nedenle ulusal manada aktif intihar tedbire siyasetlerinin uygulanması intihar davranışını azaltabilir” diye konuştu.

“İşbirliği önemli”

Hacımusalar, intiharı tedbire konusunda bütün kamu kurum ve kuruluşlarının birlikte çalışmasının, işbirliği yapmasının olmazsa olmaz olduğunu söyledi. Bu bahiste çalışmaların yeni başladığını tabir eden Hacımusalar, Türkiye Psikiyatri Derneği ile Sıhhat Bakanlığı’nın vilayetlerde intiharı tedbire kurulları kurmaya başladığını lisana getirdi. Hacımusalar, şunları kaydetti:

“Bu işbirliğini sağlamadan sürdürülebilir, uygulanabilir bir intihar siyaseti yürütmek maalesef mümkün değildir. Bu nedenle Türkiye Psikiyatri Derneği ve Sıhhat Bakanlığı son bir iki yıl içinde bütün vilayetlerde intiharı tedbire komitelerini tekrar etkin hale getirme konusunda çalışma içerisindedir. Bu programda hem ulusal birtakım siyasetler oluşturulacak, hem de tıpkı vakitte bölgesel önlem alınması konusunda faal bir çalışma sürdürülecek. Bu çalışmanın içerisinde kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticilerinin eğitimi, halkın ya da sıhhat çalışanlarının intihar davranışında bilgilendirilmesi, intihar niyeti olduğunda sıhhat kuruluşuna müracaatının kolaylaştırılması; tıpkı vakitte bölgesel, uygulanabilirse ulusal bazda intihar müşavere sınırı ya da bu hastaların yönlendirilebileceği, kolaylıkla başvurabilecekleri bir merkezin oluşturulması tedbire siyaseti ortasında yer almaktadır.”

 “Pandemide artış oldu”

Hacımusalar, pandemi sürecinin de intiharlar üzerinde tesiri olduğunu belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Pandemiyle birlikte ortaya çıkan toplumsal ve ekonomik sorunlar intiharı tetikleyen faktörlerin en kıymetlileridir. Bu nedenle intiharı tedbire programları içerisinde kesinlikle toplumsal ve ekonomik siyasetlerin eklenmesi de gerekmektedir. Maalesef ki pandeminin tesiriyle birlikte son vakitlerde hem ruhsal hastalıkların görülme oranında bir artış olmuş, hem de pandemi yoğunluğu nedeniyle sıhhat hizmetine ulaşmada birtakım kısıtlılıklar ortaya çıkmıştır. Bu nedenle de intihar davranışını arttıran nedenler ortasında pandemi ve buna bağlı ekonomik sıkıntılar değerli bir yer tutmaktadır. Pandeminin tesirleri sadece pandemi devrinde değil sonrasında da ortaya çıkacaktır. Bu uzun vadeli bir tesir olarak karşımıza çıkabilir.”

Hacımusalar, bilhassa gençlerin intiharları konusunda, risk faktörlerinin ortadan kaldırılması, buna karşılık toplumsal dayanak programlarının arttırılması intiharları azaltacağını kaydetti.