Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) 2021 raporlarına nazaran, dünyada 3.6 milyar insan hijyenik olmayan, tehlikeli ve insanlık onuruna yakışmayan bir tuvalet kullanmak zorunda.
Â
Ä°nsanlığın temel gereksinimlerinden tuvalete, dünya üzerindeki herkesin saÄŸlıklı bir biçimde ulaÅŸamadığını gören Singapurlu iÅŸ insanı Jack Sim, iÅŸ ömrünü geride bırakarak, 2001 yılında Dünya Tuvalet Örgütü’nü kurdu. Sim’in hedefi, kurduÄŸu örgütle dünya genelinde herkesin eÅŸit biçimde saÄŸlıklı bir tuvalete eriÅŸimini saÄŸlamaktı.
Â
Sim’in teÅŸebbüsleriyle pak ve inançlı tuvalete ulaşılmasını saÄŸlamaya dair eÄŸitimler veren ve farkındalık yaratacak etkinlikler düzenleyen örgüt, 19 Kasım’ı “Dünya Tuvalet Günü” olarak belirledi.
Â
Üye ülke sayısı kısa müddette artan ve hükümetlere vatandaşları için sağlıklı tuvalete erişim hakkını sağlamaları konusunda yol göstericilik yapacak kadar aktifliğe ulaşan örgütün başlattığı Dünya Tuvalet Günü, 2013 yılından itibaren Birleşmiş Milletler tarafından da resmi olarak kabul edildi.
Sıhhatsiz tuvaletler salgın hastalıklara neden oluyor
UNICEF ve Dünya Sıhhat Örgütünün 2021 bilgilerine nazaran, dünyada 3.6 milyar insan hijyenik, inançlı, diÄŸerleriyle paylaşılmayan, bir kanalizasyon sistemine baÄŸlı yahut atıkları saÄŸlıklı formda bertaraf edilmiÅŸ, BirleÅŸmiÅŸ Milletlerin de tanımlamasıyla “Ä°nsanlık onuruna yakışan” bir tuvalete ulaÅŸamıyor.
Â
Global ölçekte en az 2 milyar insanın içtiÄŸi sulara kanalizasyon karışıyor. Her gün 700’den fazla çocuk, ÅŸimdi 5 yaşına bile ulaÅŸamadan sıhhatsiz sular ve hijyenik olmayan tuvaletler nedeniyle yakalandıkları ishal kaynaklı hayatını kaybediyor.
Â
Bu nedenle Birleşmiş Milletler, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında 2030 yılına kadar dünya genelinde herkes için su ve hijyenin sürdürülebilir idaresini sağlamayı hedefliyor.
Tuvalete eriÅŸimde Avrupa’da da sorun yaÅŸanıyor
Dünya Sıhhat Örgütü Avrupa Bölge Ofisi Avrupa Etraf ve Sıhhat Merkezi Su ve Ä°klim Programı Program Yöneticisi Oliver Schmoll, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Genel Konseyi’nin 2010 ve 2015 yılı kararlarıyla içme suyu ve sanitasyona eriÅŸimi bir insan hakkı olarak tanımladığını söyledi.
Â
Hijyenik, inançlı, mahremiyeti ve insan onurunu koruyan, uygun fiyatlı bir tuvalete erişmenin her birey için yasal bir hak olduğuna değinen Schmoll, 2030 yılına kadar başta bayan ve kız çocukları olmak üzere, kırılgan nüfusun tuvalet muhtaçlığı için açık alanları kullanmak zorunda kalmasının sonlandırılmasının hedeflendiğinin altını çizdi.
Â
Elde edilen ilerlemelere karşın dünyanın birçok yerinde hala tuvalet konusunda dertler yaÅŸandığını, buna Avrupa’nın da dahil olduÄŸunu kaydeden Schmoll, “DSÖ Avrupa Bölgesi’nde, nüfusun yaklaşık üçte biri (279 milyon) hala inançlı tuvalet ve sanitasyon hizmetlerinden mahrum” dedi.
Â
DSÖ’nün 2012’de yaptığı bir çalışmayı örnek gösteren Schmoll, bu araÅŸtırmaya nazaran sanitasyon alanına yapılan her 1 dolarlık çalışmanın, daha düşük sıhhat maliyetleri, daha fazla üretkenlik ve daha az vefata sebebiyet vermesiyle 5,5 dolar getirisi olduÄŸunun hesaplandığını kaydetti.
Â
Schmoll, tuvaletlerde hijyenin sağlanamayışının başta ishal ve Covid-19 olmak üzere dizanteri, tifo, helmint enfeksiyonları üzere pek çok salgın hastalığa neden olduğunu kelamlarına ekledi.
(AA)