Demokrasi raporunda Türkiye melez ülke sayıldı

Stockholm merkezli hükümetler ortası Memleketler arası Demokrasi ve Seçim Takviye Enstitüsü (IDEA), yıllık Global Demokrasi Durumu raporunu açıkladı. Yerleşik demokrasilerin tehdit altında olduğuna dikkat çekilen raporda, dünyada otoriterliğe yanlışsız kayan ülkelerin sayısının arttığı belirtildi. Raporda, 2020 yılına ilişkin bilgiler bedellendiriliyor.

Dünyada her zamankinden daha fazla demokratik erozyon meydana geldiÄŸi ve demokratik gerileme yaÅŸayan ülkelerin sayısının hiç olmadığı kadar yüksek seyrettiÄŸi belirtilen raporda, ortalarında Türkiye ve Rusya’nın da bulunduÄŸu 20 ülke hibrit (melez) rejim; Çin, Suudi Arabistan, Etiyopya ve Ä°ran’ın ortalarında bulunduÄŸu 47 ülke de otoriter rejim olarak tanımlandı.

Hibrit ya da melez rejim kavramı otoriter rejimden demokratik rejime geçişini tamamlamamış siyasi rejimler için kullanılıyor.

Türkiye’nin 2010-2020 yılları ortasında demokraside en büyük gerilemelerinden birini yaÅŸayan ülkeler ortasında yer aldığı kaydedilen raporda, dünya nüfusunun yüzde 70’inin ÅŸu anda ya demokratik olmayan rejimlerde ya da demokratik olarak geride kalan ülkelerde yaÅŸadığı kaydedildi. Rapora nazaran dünyada her dört ÅŸahıstan biri gerileyen bir demokraside yaşıyor. Otoriter ve hibrit rejimlerin eklenmesiyle de dünyanın üçte ikisinden fazlasının gerçek bir demokraside yaÅŸamadığı manasına geliyor.

ABD demokrasisinde gerileme

Raporda ABD’yi de birinci defa demokrasinin gerilediÄŸi ülkeler ortasında sayan enstitü, ABD’de demokrasinin 2019 yılında görünür halde bozulmaya baÅŸladığına dikkat çekti. Raporu hazırlayan uzmanlardan Alexander Hudson, ABD’nin aslında yüksek performanslı bir demokrasi olduÄŸunu, hatta 2020 yılında tarafsız idarede düzgünleÅŸme kaydettiÄŸini, lakin sivil özgürlüklerde gerileme gözlemlendiÄŸini söyledi.

Raporda eski Lider Donald Trump’ın 2020’de yapılan baÅŸkanlık seçimlerinin meÅŸruiyetini sorgulamasının demokrasi açısından dönüm noktası olduÄŸu vurgulandı. Raporda George Floyd’un polis tarafından öldürülmesinin akabinde 2020 yazında düzenlenen protestolarda da örgütlenme ve toplanma özgürlüğünün kalitesinde düşüş yaÅŸandığını kaydetti.

Raporda demokrasilerinde en fazla gerileme yaşayan ülkeler ise Macaristan, Polonya, Slovenya ve Sırbistan olarak gösterildi.

Otoriterlik artışının nedenleri

Popülist siyaset ve pandemi kısıtlamalarının demokrasinin gerilemesinde tesirli olduÄŸu belirtilen raporda, demokratik erozyon eÄŸiliminin Covid-19 pandemisinin baÅŸlangıcından bu yana “daha keskin ve kaygı verici” hale geldiÄŸi belirtildi. IDEA Genel Sekreteri Kevin Casas-Zamora da “Salgın, bilhassa demokrasinin ve hukukun üstünlüğünün pandemiden evvel rahatsız olduÄŸu yerlerde, birtakım olumsuz eÄŸilimleri mutlaka hızlandırdı ve büyüttü” diye konuÅŸtu.

Reuters/AFP, HS,BK

© Deutsche Welle Türkçe