İngiltere’de son yıllarda havai fiÅŸekli özel ÅŸovların sayısındaki artış, hayvan hakları savunucularını bir “kriz” ile karşı karşıya bırakıyor.
İngiltere’deki en büyük hayvanlara yardım kuruluÅŸu Hayvanlara Yönelik Zulmü Tedbire Kraliyet DerneÄŸi (RSPCA) bu yıl birinci kere bilhassa havai fiÅŸekler için Ekim ayında bir çevrimiçi raporlama sayfası oluÅŸturdu.
O vakitten beri havai fişeklerle ilgili 10 bin 694 olay ihbarı aldı.
İhbarların yüzde 96’sı, komÅŸuları evvelce ikazda bulunmadan özel havai fiÅŸek patlattığı için hayvanlarının korktuÄŸunu söylüyordu.
Bu ibarların yüzde 87’si köpekler, yüzde 22’si kediler, yüzde 7’si küçük tüylüler ve yüzde 6’sı atlar için oluÅŸturdu.
Bu yıl havai fiÅŸekler nedeniyle kaygı içinde bırakılan köpekler, kediler, atlar ve yabanî ömür hakkında birçok üzücü öykü duyduklarını belirten RSPCA’nın kampanya yöneticisi Carrie Stones kelamlarına şöyle devam ediyor:
“Bir köpeÄŸin paniÄŸe kapılacağı, korkup kaçmasına neden olacağı olaylara neden olabilir ya da evdeyse köşede oturup somurtarak salya akıtabilir. Bu onlarda gerilim yaratan bir durum olabilir.”
Stones, “ideal olarak” insanlardan havai fiÅŸek kullanmamalarını, lakin kullanacaklarsa düşük gürültülü seçenekleri tercih etmelerini ve komÅŸularını muhtemel bir plandan haberdar etmelerini istediklerini söylüyor.
Etkilenen yalnızca evcil hayvanlar değil.
Kasım ayında, İngiltere’nin güneybatısındaki Wiltshire kontluÄŸundaki “RSPCA Oak and Furrows” isimli Yaban Hayatı Kurtarma Merkezi, çabucak yanındada havai fiÅŸekler atılan korkmuÅŸ bir geyiÄŸin bir tarlada daireler çizerek koÅŸtuÄŸunu haber aldı.
Kurumun müdür yardımcısı Anj Saunders, “Geyik, havai fiÅŸekler onu korkuttuÄŸu için panik içinde daireler çizerek koÅŸarken bulundu. Başını bir çite sıkıştırmıştı. Çiti de kendisiyle birlikte sürüklemiÅŸti. Åžoktan kör olmuÅŸtu. Ayrıyeten her iki boynuzunu da sökmüştü” diyor.
Geyik, hayır kurumunun hayvan bakıcıları ve veterinerlerinin eforlarına karşın, birkaç hafta sonra ne yazık ki öldü.
Saunders, “Hayvanlara bakan bizler için havai fiÅŸeklerin ve bilhassa de büsbütün sorumsuzca hayvanların yanına fırlatılanların tesirlerini görmek çok can sıkıcı” diyor.
Hayvanlara yönelik yardım kuruluşları, yılbaşı arifesinde renkli havai fişekler kullanılarak yapılan şovların yine düşünülmesini talep ediyor.
Bunun yerine insanları düşük gürültülü havai fişekler kullanmaya ve evcil hayvanlarla yaşayan komşularını evvelden bilgilendirmeye çağırıyorlar.
RSPCA, Ekim ayından bu yana 10 binden fazla havai fişek şikayeti aldı.
Cheltenham Hayvan Barınağı, mahallî olarak kullanılan havai fiÅŸek sayılarının hayvanlara, “savaÅŸ bölgesinde” üzere hissettirebileceÄŸini söylüyor.
Yardım kuruluÅŸunun Hayvan Davranışları Uzmanı Rosie Taylor-Trigg, “Bu büyük, büyük bir sorun… Gerçek bir kriz haline geliyor” diyor.
- ErdoÄŸan’ın baÅŸlattığı sokak hayvanları tartışması büyüyor: Barınaklar mı, sokaklar mı?
- İsviçre Alplerine dönen kurtlar: Birlikte yaşamanın istikrarı kurulabilecek mi?
- İngiltere’de toplumsal medya trendi: Köpeklerin kulakları kesiliyor
‘SavaÅŸ bölgesindeymiÅŸiz üzere hissediliyor’
Her iki hayır kuruluşu da özel havai fişek şovlarının sayısındaki süratli artışın, Covid-19 kısıtlamaları nedeniyel iptal edilen tertiplerden kaynaklandığına inanıyor.
Taylor-Trigg, “Daha fazla ÅŸikayet alıyoruz zira beÅŸerler artık farklı karantinalar nedeniyle konutlarında havai fiÅŸek kullanıyorlar” diyor ve ekliyor:
“İnsanlar meskenlerinde ÅŸov yaparken, birden fazla hayvanı korkutuyor: Yabanî ömür ve evcil hayvanlar. Ayrıyeten hoÅŸ hayvanınızın büyük bir gerilim altında olduÄŸunu görüyorsunuz; kendisine de ziyan veriyor kürkünü ısırıyor… Bunda insan tesiri var ve büyük bir sorun.”
Taylor-Trigg, insanları havai fiÅŸek kullanıp kullanmamaya karar verirken, “büyük resmi düşünmeye” çağırıyor:
“Biz yalnızca kendi yaptığımız bir havai fiÅŸek gösterisine odaklansak da yüzlerce hane tıpkı ÅŸeyi düşünüyor. Hayvan barınağının etrafında, güya bir savaÅŸ bölgesindeymiÅŸiz üzere hissediliyor. Bölgedeki tüm meskenlerde havai fiÅŸeklerin atılması büyük gürültüye sebep oluyor, bu yüzden yalnızca bir ÅŸovun büyük bir tesiri olduÄŸunu unutmayın.’
İlgili