İran ile nükleer muahede için müzakereler tekrar başlıyor

Ä°ran ile BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Kurulu’nun beÅŸ daimi üyesi (ABD, Ä°ngiltere, Fransa, Rusya, Çin) ve Almanya ortasında 2015 yılında imzalanan nükleer mutabakatın tekrar canlandırılması için müzakerelere beÅŸ ay sonra yine baÅŸlanacak.

Ä°ran resmi haber ajansı ISNA’nın haberine nazaran baÅŸ müzakereci Ali Bagheri Kani liderliÄŸindeki Ä°ran delegasyonu, Pazartesi günü baÅŸlayacak nükleer müzakerelere katılmak için Cumartesi günü Avusturya’nın baÅŸÅŸehri Viyana’ya geldi.

İran heyetinin bugün Çin ve Rus delegasyonuyla uzmanlar seviyesinde ikili ve üçlü görüşmeler yaptığı, İranlı yetkililerin ayrıyeten Avrupa Birliği Koordinatörü Enrique Mora ile de görüştüğü öğrenildi.

Ä°ran’ın nükleer silah üretmesini engelleyen ve Kapsamlı Ortak Hareket Planı (JCPOA) ismini taşıyan mutabakatın kurtarılması için müddet, diplomatlara nazaran kısıtlı.

ABD, 2018 yılında devrin Devlet Lideri Donald Trump’ın kararıyla muahedeyi tek taraflı olarak feshetmiÅŸ ve Tahran’a ağır ekonomik yaptırımlar uygulamaya baÅŸlamıştı. Taraf olan öbür ülkeler ise muahedenin yürürlükte kalmasından yana.

ABD’nin çekilmesi üzerine Ä°ran da 2019 yılından itibaren muahedenin kendine getirdiÄŸi yükümlülüklere adım adım uymamaya baÅŸladı. Ä°ran idaresi uranyum zenginleÅŸtirme çalışmalarını yine baÅŸlattı. Tahran uranyum zenginleÅŸtirme çalışmalarının barışçıl ve nükleer güç üretimi için olduÄŸunu ileri sürüyor.

Altı tıp dolaylı görüşme yapıldı

Trump’ın halefi Joe Biden, idareye geldiÄŸinde Barack Obama devrinde imzalanan muahedeye geri dönme vaadinde bulunmuÅŸtu. Nisan ve Haziran ayları ortasında ABD ile Ä°ran ortasında altı dur dolaylı görüşme yapıldı. Yeni müzakere tipi Ä°ran Ä°slam Cumhuriyeti’nde muhafazakar Ä°brahim Reisi’nin cumhurbaÅŸkanı seçilmesi sonrası birinci müzakere olması bakımından deÄŸer taşıyor.

Ä°ran’ın yeni müzakere delegasyonu, ABD ve Avrupa BirliÄŸi’nin 2017’den bu yana Ä°ran’a uyguladığı yaptırımların kaldırılmasını istiyor. ABD ve AB ise bu talebin gerçekçi olmadığını lisana getiriyor.

Ä°srail’den tasa açıklaması

Ä°srail, Ä°ran ile imzalanan nükleer mutabakatın başından beri karşısında yer alıyor. Ä°ran BaÅŸbakanı Naftali Bennett Pazar günü yaptığı açıklamada “Ä°srail, yaptırımları kaldırmaya hazırlanılması ve nükleer çerçevede tatmin edici olmayan kısıtlamalar karşılığında Ä°ran’a milyarlarca doların akmasına müsaade verilmesi konusunda epeyce endiÅŸelidir” dedi. Bennett “Her yoldan Amerikalılara ve Ä°ran ile müzakere halindeki baÅŸka ülkelere verdiÄŸimiz bildiri budur” diye konuÅŸtu.

ABD: Baskıyı artıracağız

ABD Ä°ran Özel Temsilcisi Robert Malley ise Cumartesi günü BBC Sounds’a verdiÄŸi röportajda ABD ve ortaklarının, vakte oynaması ve müzakereleri nükleer programını hızlandırmak için mazeret olarak kullanması halinde Ä°ran üzerindeki baskıyı artıracaklarını söyledi.