Ä°talya 13’üncü cumhurbaÅŸkanını seçmeye hazırlanıyor

Anadolu Ajansı, Ä°talya’daki cumhurbaÅŸkanı seçim sürecini, siyasi kulislerdeki muhtemel aday ve senaryoları derledi.

Ä°kinci Dünya Savaşı sonrasında 1946’da yapılan halk oylamasıyla monarÅŸiden cumhuriyete geçen İtalya, bugünlerde 13’üncü cumhurbaÅŸkanını seçmeye hazırlanıyor.

Ãœlkede cumhurbaÅŸkanı seçim kanuna nazaran, Ä°talyan devletinin başı, ulusal birliÄŸin temsilcisi olan tarafsız cumhurbaÅŸkanını, parlamentonun üst kanadı Cumhuriyet Senatosu üyesi 315 senatör ve 6 ömür uzunluÄŸu senatör, alt kanat Temsilciler Meclisi’ne üye 630 milletvekili ile 20 idari bölgeden gelen 58 temsilcinin iÅŸtirakiyle oluÅŸan 1009 üyeli “Büyük Seçici Meclis”teki oylamalar belirliyor.

Oylamalarda delegeler, partilerin aday gösterdikleri isimleri ya da kendi görmek istedikleri ismi, boş oy pusulasına yazarak, zımnî formda sandığa atıyor. Oylar, seçim sürecine mesken sahipliği yapan Temsilciler Meclisi Lideri ve Senato Başkanı’nın nezaretinde açık formda sayılıyor.

Cumhurbaşkanı seçiminin sonuçlanması için adayların, birinci 3 tıpta 1009 üyeli meclisin 3’te 2’sinin dayanağına yani 672 oya ulaşması gerekiyor.

Birinci 3 çeşitte adayların kâfi oyu alamaması halinde, 4. cinsten itibaren delege sayısının yarısından bir ziyadesiyle sağlanan salt çoğunluk aranacak. Bu cins ve sonrasında 505 oya ulaşan aday, ülkede 7 yıllığına cumhurbaşkanlığı misyonunu üstlenecek.

1948’deki birinci CumhurbaÅŸkanı Enrico De Nicola’dan CumhurbaÅŸkanı Sergio Mattarella’ya kadar 12 cumhurbaÅŸkanının vazife yaptığı Ä°talya’da yalnızca 11. CumhurbaÅŸkanı Giorgio Napolitano iki kere bu misyona seçildi. Birinci defa 2006’da seçilen Napolitano, 2013’te ülkenin içinden geçtiÄŸi güç ekonomik ÅŸartların siyasi krizle derinleÅŸmemesi için tekrar aday olma taleplerini kabul etmiÅŸti. Napolitano, ikinci devrinde 7 yıllık vazife müddetini tamamlamadan 2. yılında 2015’te istifa etmiÅŸ, yerine yapılan seçimde Mattarella seçilmiÅŸti.

Cumhurbaşkanlığı için ismi en çok geçen isim: Başbakan Draghi

İtalya, bu cumhurbaşkanı seçimini, Covid-19 salgınının gölgesinde, kimi ekonomik kaygıların eşliğinde ve hassas yapıya sahip bir koalisyon hükümetiyle karşılıyor.

Cumhurbaşkanı seçiminde resmen aday olmasa da ismi bu makam için en çok anılan isim ise halihazırda başbakanlık koltuğunda oturan Mario Draghi.

22 Aralık 2021’deki yıl sonu basın toplantısında kendisini “Devletin hizmetinde bir dede” olarak tanımlayan Draghi’nin hükümetin kimin yönetim ettiÄŸinden bağımsız olarak yoluna devam edebileceÄŸini söz etmesi, cumhurbaÅŸkanlığına sıcak baktığı halinde yorumlandı.

Birebir vakitte Eski Avrupa Merkez Bankası Lideri olan Draghi’nin olası adaylar ortasında yer alması, bu cumhurbaşkanı seçiminin değerini biraz daha artırıyor.

Ülkede AB toparlanma paketinin kullanımına yönelik Ocak 2021’de çıkan siyasi kriz sonrası, Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilen Draghi, sağ ve soldan 6 büyük partinin takviyesini alarak, geniş koalisyon hükümetini 13 Şubat 2021’de kurdu.

Basında yer alan yorumlara nazaran Draghi, başbakanlıkta bir yıla yaklaşan vazifesi müddeti içinde gösterdiği idareyle iç ve dış siyasette, ayrıyeten iş etrafları ile piyasalarda pek çok etrafın itimadını kazanmış durumda.

Buna raÄŸmen, Draghi’nin cumhurbaÅŸkanı seçilmesi halinde, yeni baÅŸbakanın kim olacağı, farklı yelpazelerdeki 6 partinin oluÅŸturduÄŸu koalisyonun geleceÄŸinin ne olacağı ise büyük merak konusu.

Draghi’nin ismi öne çıkıyor fakat partiler diÄŸer isim arayışında

Kamuoyunda Draghi’ye olan ilgiye karşın, 5 Yıldız Hareketi (M5S), Lig Partisi ve Forza Ä°talya üzere sandalye sayısı yüksek koalisyon partilerinin önderleri, hükümetin bozulmaması için teknokrat baÅŸbakanın misyonunda kalmasını istediklerini ilan etti.

Koalisyonda sandalye sayısı fazla olan partilerden Demokratik Parti (PD) ise bu hususta kendi içinde tam birlik olmasa da Draghi’nin adaylığını baştan reddetmiyor. PD başkanı Enrico Letta, yeni cumhurbaşkanının merkez sağ tarafından seçilmemesi ve partiler üstü biri olması gerektiğini bildirdi.

Draghi’nin cumhurbaÅŸkanı seçilmesi durumunda gelecek yıl yapılacak genel seçimlerin erkene alınması dahil pek çok senaryonun gündeme geleceÄŸi ülkede, siyasi partiler ortasında farklı bir isim bulmak için siyasi istiÅŸareler de arttı.

Berlusconi’nin adaylığının akıbeti bilinmeyen

Ülkede cumhurbaşkanlığına adaylığını açıklayan birinci isimlerden olan eski Başbakan ve Forza Italia önderi Silvio Berlusconi’nin, seçimi 4. tıpta kazanmaya yetecek 505 delege sayısını bulamayacağı belirtiliyor.

Tecrübeli siyasetçinin, adaylık konusunda son kararını oylama başlamadan bir gün evvel açıklayacağı kaydedildi.

Berlusconi’nin adaylığına, koalisyon ortakları M5S ve PD’den yeÅŸil ışık yakılmamıştı.

Öteki senaryolar

Siyasi kulislerde ve basında öne çıkan bir başka senaryo ise mevcut Cumhurbaşkanı Mattarella’nın bir kere daha seçilmesi.

Ülkede şu ana kadar vazife yapan 12 cumhurbaşkanı ortasında yalnızca Giorgio Napolitano, 2013’teki siyasi ve ekonomik krizin derinleşmemesi için teamüller dışına çıkarak 2. devir için seçilmişti.

Draghi cumhurbaşkanı seçilirse hükümet krizi çıkmaması ve gelecek yılki seçimlere kadar Mattarella’nın bulunduğu vazifede kalması gerektiği görüşü de dillendiriliyor.

CumhurbaÅŸkanı Mattarella’nın ise bu fikre sıcak bakmadığı basına yansıdı.

Salgın önlemleri eşliğinde oylama

Büyüklüğü sebebiyle cumhurbaşkanı seçimlerinde oylamalara Temsilciler Meclisi Genel Şurası konut sahipliği yapıyor.

Covid-19 sebebiyle oylamalar, sıkı salgın önlemleri eşliğinde, günde tek oylama biçiminde gerçekleştirilecek.

Büyük Seçici Meclis üyesi delegeler ortasında müspet olay çıkması durumunda nasıl oy kullanılacağı ise muammasını koruyor.

Siyasi partiler, olumlu hadise olsa da delegelerin oy kullanma hakkının korunmasını savunuyor.

Covid-19 olumlu delegeler için Meclis Genel Şurası yakınında oy kullanabilecekleri izole bir alan oluşturulması ya da meclis yakınındaki bir otelin hem bu delegelerin konaklamasının hem de sandıkların onlara ulaşmasının sağlanması gündemde.