NSU: Almanya’da derin devlet kuÅŸkusu

Elmas Topcu

Almanya’da çok saÄŸcı Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) isimli terör örgütünün varlığı, 4 Kasım 2011’de Eisenach kentinde düzenlenen bir banka soygunuyla ortaya çıkmıştı. Soygunda polisle yaÅŸanan kovalamaca sonrası NSU örgütü üyeleri Uwe Mundlos ve Uwe Böhnhardt’ın bir karavanda meyyit bulunmalarıyla ortaya çıkmış, akabinde da 185 kilometre doÄŸudaki Zwickau kentindeki meskenlerinde yangın çıkmıştı. Kundaklama olduÄŸu tespit edilen yangında ziyan görmeden kurtarılan çok sayıda doküman, fotoÄŸraf ve görüntü ele geçirildi. Çizgi sinema kahramanı Pembe Panter’in yer aldığı bir görüntüde ise NSU isimli bir örgütten ve 2000-2007’de iÅŸlenen cinayetlerden bahsediliyor, ayrıyeten öldürülen bireylerin kurÅŸunlanmış fotoÄŸrafları görülüyordu.

Böylelikle NSU’nun yedi yıl zarfında Almanya’nın farklı kentlerinde 8’i Türkiye kökenli biri Yunan, biri Alman polis 10 kiÅŸiyi öldürdüğü anlaşıldı. Bilinen üç üyesi olan örgütün, 10 cinayetin yanı sıra en az 15 banka soygunu ve en az iki ağır bombalı hücum düzenlediÄŸi tespit edildi. NSU davası sırasında Köln’de düzenledikleri iki taarruz dışında, seri cinayetlere baÅŸladıkları yer olan Nürnberg’te 23 Haziran 1999 tarihinde Türkiye kökenli bir vatandaşın iÅŸlettiÄŸi birahaneye el fenerine yerleÅŸtirilmiÅŸ bomba koyanların da onlar olduÄŸu ortaya çıktı.

Köln’de iki bombalı akın

Köln’deki ataklardan birincisi, market iÅŸleten Ä°ranlı ailenin dükkanına 19 Ocak 2001’de bir Noel armaÄŸan kutusunda bırakılan patlayıcıyla düzenlenen idi. Olayda ailenin kızı ağır yaralandı, dükkan büsbütün ziyan gördü. Aile her ÅŸeyini bir anda kaybetti. Babanın yıllar sonra, NSU örgütünün bilinen hayattaki tek üyesi Beate Zschäpe’nin yargılanması sırasında “Geriye baktığında patlayıcının sabah erken saatte müşteri yokken ve yakındaki okuldan çocukların tenefüste gelmesinden evvel meydana gelmiÅŸ olmasına, hiç kabahati günahı olmayan beÅŸerler yerine yalnızca kendilerinin ziyan görmesine, acı duysalar da şükür ettiklerini” formundaki kelamları hafızalara kazındı.

NSU, Köln kentinde 9 Haziran 2004’te ise Türkiye kökenlilerin dükkan ve restoranlarının bulunduÄŸu Keup Caddesi’nde çivili bomba saldırısı düzenledi. Sevilen bir berber dükkanının çabucak önünde duran bir bisiklete yerleÅŸtirilen patlayıcı gücü yüksek bombanın infilak etmesi sonucu birçok ağır, 22 kiÅŸi yaralandı. Can kaybı yaÅŸanmaması büyük bir talihti. 

Polis, bu hücumun irtibatını araştırırken evvel sigortayı dolandırmak üzere Türkiye kökenli esnafın sahtekârlık yapmış olabileceği ihtimali üzerinde durdu. Ardından Kürtler ile Türkler ortasında bir uyuşmazlıkla ya da PKK ile irtibatlı olabileceği düşünüldü. Patlamanın mağdurları tekraren sabaha karşı konutlarından özel komandolar eşliğinde alınıp çapraz sorguya tabi tutuldular. Kimi esnafın bilinmeyen fiziki ve teknik takibe alındığı da yıllar sonra örgütün ortaya çıkması ve yargılama sürecinin başlamasıyla ortaya çıktı.

Polisin hiç çok sağ üzerinde durmaması, yıllarca fail yahut kuşkulu de bulamaması, ısrarla da olaylarda mafya,uyuşturucu, PKK ve Türk-Kürt çatışması, sigorta yolsuzluğu üzere argümanlara ağırlaşması mahallede kimi esnaf ve mahalle sakinini birbirine inançsız hale getirdi.

Birçok mahalle sakini ise başından beri olayın ardında çok saÄŸcıların, Neonazilerin olduÄŸunu savunuyordu. 9 Haziran 2004’deki kamera kayıtlarını izleyen esnafa nazaran bu, bir Neonazi akındı. Onları buna ikna eden iki ipucu vardı: Biri bombanın bisiklete yerleÅŸtirilmiÅŸ olması, ikincisi de bisikleti patlamanın meydana geldiÄŸi Özcan Kuaför’ün önüne bırakan ÅŸahısların de Türk yahut Kürt üzere görünmemesi. Lakin cadde sakinlerinin bu tezinin araÅŸtırılması talebine yaklaşık dört sene sonra Köln BaÅŸsavcılığı olumsuz karşılık verdi ve soruÅŸturma takipsizlikle sonuçlandı.

Derin devlet kuÅŸkusu

NSU cinayetlerinin geç ortaya çıkması, daha sonra cinayetlerle ilgili yürütülen soruÅŸturmalarda tespit edilen ihmaller ve yanlışlar, taarruzların ardında derin devlet olup olmadığı, yani “gizli bir gücün” soruÅŸturmaları engelleyip engellemediÄŸi kuÅŸkusuna neden oldu. 

Kassel kentinde iÅŸlettiÄŸi internet kafede 2006 yılında 21 yaşındayken öldürülen Halit Yozgat’la ilgili belgeye yansıyan ayrıntılar da bu kuÅŸkuyu güçlendirmiÅŸti. Cinayetten çabucak evvel Anayasayı Müdafaa TeÅŸkilatı çalışanı olduÄŸu belirlenen Andreas Temme isimli kiÅŸinin olay mahallinde bulunduÄŸu ortaya çıkmıştı. Olay sonrası Temme polis tarafından gözaltına alınmış, lakin cinayeti görmediÄŸini tez eden Temme, kanıt yetersizliÄŸi nedeniyle hür bırakılmıştı. Temme’nin cinayette bir rolü olup olmadığı ise hâlâ belirsizliÄŸini koruyor.

Haziran 2012’de ise NSU’nun ortaya çıkmasından yalnızca birkaç gün sonra Almanya’da iç istihbarattan sorumlu olan Anayasayı Müdafaa TeÅŸkilatı’nda NSU örgütü üyeleriyle kontaklı evrakların yok edildiÄŸinin fark edilmesi de derin devlet kuÅŸkusuna yol açtı.

Bu olayın akabinde periyodun teşkilat lideri Heinz Fromm misyonundan istifa etti.

Sanıklar ve aldıkları cezalar

Ä°hmal tartışmalarıyla devam eden soruÅŸturma sonrası NSU’ya yönelik hazırlanan iddianame 2012 yılında kabul edildi. Dava Mayıs 2013’te sıkı denetimler altında Münih’te baÅŸladı. Temmuz 2018’de sonuçlanan davada, NSU’nun yaÅŸayan tek üyesi olarak bilinen sanık Beate Zschäpe, 10 kiÅŸinin öldürülmesine yardım ve yasa dışı terör üyeliÄŸinden müebbet mahpus cezasına çarptırıldı. Ayrca örgüte silah temin eden Ralf Wohlleben de cinayete yardımdan hatalı bulundu ve 10 yıl ağır mahpus cezasına çarptırıldı. Carsten S. ile Holger G. isimli sanıklar da örgüte silah yahut evrak, araç ve gereç temin etmekten 3 ve 2 yıl mahpus cezalarına çarptırıldı.

NSU davasının ana sanığı Zschäpe, aldığı müebbet mahpus cezasına itiraz etti ve husus Federal Yüksek Mahkeme’ye taşındı. Lakin Yüksek Mahkeme, Zschäpe hakkında verilen 10 cinayete yardım ve yasa dışı örgüt üyeliÄŸinden aldığı cezayı onayarak Zschäpe’nin temyiz baÅŸvurusunu geri çevirdi. Zschäpe’nin mahkumiyet kararını Eylül ayında bu sefer de Federal Anayasa Mahkemesi’ne taşıdığı geçen hafta ortaya çıktı.

NSU kaç kişiydi, destekçileri var mıydı?

Almanya’da 2012 yılında kurbanları anmak için bir devlet merasimi düzenlenmiÅŸ, BaÅŸbakan Angela Merkel, merasimde NSU cinayetlerinin aydınlatılacağı kelamını vermiÅŸti. Lakin Merkel, “Size Almanya’nın baÅŸbakanı olarak cinayetlerin aydınlatılacağı kelamını veriyorum. Yardım edenleri, onların yardımcılarını, art plandaki adamları açığa çıkarma ve hatalılardan yargı önünde hesap sorma kelamı veriyorum” dediyse de NSU tüm boyutlarıyla bugüne kadar hâlâ tam olarak aydınlatılmadı.

İç istihbarattan sorumlu Anayasayı Müdafaa TeÅŸkilatı’nın bugünkü lideri Thomas Haldenwang de geçen ay Berlin’de katıldığı bir toplantıda NSU cinayetlerinin tüm taraflarıyla aydınlatılamadığını teslim etti. NSU’nun ortaya çıkışının teÅŸkilat tarihinin en derin krizi olduÄŸunu ve “komple baÅŸarızlık” olarak hissedildiÄŸini söyleyen Haldenwang, hâlâ kendisi için de pek çok sorunun yanıtsız kaldığını, örgütün hayattan kopardığı insanları kimin, neye nazaran seçtiÄŸini, katilleri hata iÅŸledikleri kentlerde kimlerin desteklediÄŸini, neden NSU ortaya çıktığında istihbaratta belgelerin yok edildiÄŸinin ortaya çıkarılamadığına dikkat çekti.

NSU hakkında bir kitap yazan ve çok saÄŸcılıkla ilgili araÅŸtırmalarıyla bilinen siyaset bilimci Prof. Dr. Hajo Funke’ye nazaran ise cinayetlerin çok saÄŸcılar tarafından iÅŸlenmiÅŸ olabileceÄŸi tarafında soruÅŸturma yapılmasını baÅŸta engelleyen kiÅŸi, birinci cinayetlerin iÅŸlendiÄŸi Bavyera’da periyodun içiÅŸleri bakanı olan, Hristiyan Toplumsal Birlik üyesi (CSU) Günter Beckstein’di. Funke, emniyette olayın gerisinde çok saÄŸcıların olabileceÄŸi tarafında soruÅŸturma yapmak isteyen polisler olduÄŸunu ve soruÅŸturmanın engellendiÄŸini tez ediyor.

İki ay evvel ölen Federal Emniyet Teşkilatı eski lider yardımcısı Jürgen Maurer de hayatteyken bu tezi doğrulayan açıklamalarda bulunmuştu.

NSU avukatına nazaran ardında derin devlet yok

Nürnberg’te 2005’te iÅŸlettiÄŸi döner büfesinde öldürülen Ä°smail YaÅŸar’ın ailesinin avukatı Aziz Sarıyar’a nazaran ise NSU’nun ardında bir derin devlet yahut devlet ünitelerinde organize bir yapılanma yok. Ona nazaran, hem istihbarat hem emniyet hem de öteki ünitelerdeki birtakım polisler, küçük kümeler veya sorumlular NSU’ya göz yumdu ve ipuçlarını ilgili makamlara aktarmadı, hatta birtakım evrakları muhtemelen de yok etti.

Bu yolla katillerin pasif biçimde korunduklarını söyleyen Sarıyar, Almanya’da hâlâ vakit zaman emniyet ve istihbaratta çok saÄŸcı yahut saÄŸcıları destekleyenlerin varlığına iÅŸaret ediyor ve NSU terör örgütünün aktif olduÄŸu devirde de misal polislerin varlığının kuvvetle mümkün olduÄŸunun altını çiziyor.

Almanya’da Türkiye kökenlilerin birçoklarında olduÄŸu üzere avukat Aziz Sarıyar’da da NSU’nun ortaya çıkmasıyla büyük bir itimat kaybı yaÅŸamış. Yargı sisteminin bir modülü olarak da Aziz Sarıyar, “Kendi kendime sordum, polisin sav ettiÄŸi üzere, biz vatandaÅŸların dostu ve koruyucusu olup olmadığını düşündüm” diye yaÅŸadığı süreci anlatıyor. Lakin hiçbir vakit Almanya’yı terk etmeyi düşünmediÄŸini vurgulayan Sarıyar, “Bunu yapamazdım, zira aslında katillerin, hatalıların da esasen maksadı oydu, direnmeden, korkutup Almanya’yı terk etmemizi istiyorlardı. Alanı onlara teslim edemezdim, bu onların iÅŸini kolaylaÅŸtırmak olurdu sadece” diye konuÅŸuyor.

DW Türkçe’ye konuÅŸan avukat Sarıyar’a nazaran müvekkili YaÅŸar Ailesi ve baÅŸka kurban yakınları açısından NSU bir travma ve kapanması sıkıntı bir yara. Fakat bir nebze de olsa onları rahatlatan, ömür uzunluÄŸu mahpusa mahkum edilen Beate Zschäpe’nin cezasının onanmış olması.

Sarıyar’ın aktardığına nazaran müvekkili YaÅŸar Ailesi ve muhtemelen de öteki aileler için NSU davasiyla öteki kıymetli bir nokta daha resmen kayıtlara geçti. O da Ä°smail YaÅŸar’ın ve öteki kurban ve maÄŸdurların masumiyeti. “Özellikle Ä°smail YaÅŸar’ın annesi için bu çok önemliydi” diyen Sarıyar, “Evladının yasa dışı bir iÅŸ yapmadığı, hata iÅŸlemediÄŸi, günahsız olduÄŸu kayıtlara geçmeli ve bütün savlar kayıtlardan silinmeliydi ve bu oldu” biçiminde kelamlarını tamamlıyor.