Siyasetin garip döngüsü: Macaristan’da birleşik muhalefet, Orban ve Fidesz’i eski seçmeniyle devirmeye çalışıyor

T24 Dış Haberler

Sağ popülizm dalgasının ortaya çıkardığı en güçlü isimlerden biri olan Macaristan’ın Başbakanı Viktor Orban ve Brüksel’in sıkça başını ağrıtan partisi Fidesz, 2022’de büyük bir imtihan verecek. Orban, ilkbaharda yapılacak seçimde ideolojilerini ortak rakip karşısında kenarda bırakmış, birleşik bir muhalefet ile yarışacak. 

Altı muhalefet partisi, ortak aday olarak Péter Márki-Zay‘i seçti. Kiliseye büyük ehemmiyet veren, yedi çocuk babası bir muhafazakar aday olan Márki-Zay, 44 bin nüfuslu Hódmezővásárhely’nin belediye lideri. Ortak adayı destekleyen altı parti ortasında toplumsal demokratlar da var, eski çok sağcıların oluşturduğu bir parti de.

Britanya’nın önde gelen yayınlarından The Guardian’ın aktardığına nazaran ortak aday, Fidesz’i şaşırttı. Gazete, iktidar partisinin 2022 genel seçimlerinde muhalefetten bu türlü bir atılım beklemediğini yazdı. Fidesz de birden fazla Macar üzere muhalefetin adayının Budapeşte Belediye Lideri Gergely Karácsony yahut Demokratik Koalisyon’un başkanı Klára Dobrev üzere sol liberal siyasetten gelen bir isim olmasını bekliyordu. Karácsony, İstanbul Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu ile kurduğu temaslar nedeniyle Türkiye’de de tanınan bir isim haline gelmişti. 

İmamoğlu ve Karácsony

Lakin muhalefet partileri farklı bir yolda gitti, sağcı bir aday tercih etti. Márki-Zay, Fidesz’e üye olmasa da daha evvel sağ popülist partiye oy verdiğini söz etti. Fidesz’den uzaklaşmasını The Observer’a anlatan Márki-Zay, “2010’dan beri onlara oy vermedim. Onların popülizmi ve Batı kıymetlerine ihanetleri giderek beni daha çok rahatsız etti. Bilhassa de yozlaşma. Değişen ben değilim, Orban” dedi.

Politico ise Márki-Zay’in ön seçimleri kazanmasının “beklenmedik” olduğunu belirtirken, kazanma bahtının olmasının nedeninin yalnızca birleşmiş muhalefet değil, tıpkı vakitte bu türlü bir geçmişi olması olduğunu belirtti. Ön seçimden evvel Politico’ya, “Ben Fidesz’den daha uzun vakittir muhafazakarım” diyen Márki-Zay’in sandık gününe kadar bir istikrar siyaseti izlemesi gerekecek. Muhalefetin yeni başkanının kazanmak hem sol seçmeni, hem de muhafazakar seçmeni elinde tutması gerekiyor. Anketlerde şu anda Fidesz ve muhalefet bloğu baş başa gidiyor. 

Viktor Orban

ABD’nin saygın yayınlarından New York Times da Márki-Zay’in bir vakitler kürtajı “cinayet” olarak nitelendirdiğini, fakat bugün Orban’a karşı en büyük tehlike olduğunu belirtti.

Ekim’de yayımlanan haberde New York Times, Márki-Zay’in ön seçimdeki muvaffakiyetinde “yozlaşmayı ortadan kaldırma” kelamının tesirli olduğunu belirtti. NYT, muhalefetin bu seçimde stratejisinde de değişikliğe gittiğini tabir etti. Orban, uzun müddettir küçük kasaba ve köylerde, “Budapeşte seçkinlerine kızgın” seçmenin oylarını alıyordu. NYT, Márki-Zay’in bu stratejiye uygun bir aday olduğuna dikkat çekti.