Güney İngiltere”de meydana getirilen bir araştırma, sokak lambalarının ve bilhassa de beyaz ışık yayanların doğadaki böcek davranışlarını bozduğunu ve sayılarında da azalmaya yol açtığını ortaya koydu.
Geceleri kullandığımız yapay ışıklar, dünya genelinde düşen böcek popülasyonunun ardındaki mümkün bir unsur olarak daha ilkin tanımlanmış yalnız mevzu yeterince araştırılmamıştı.
Soruya kati bir yanıt bulmak için bilim adamları, sokak ışıklarıyla aydınlatılan çitlerden yada çimen kenarlarından oluşan 26 yol kenarındaki alanı, neredeyse aynı koşullara haiz yalnız aydınlatılmamış aynı sayıda başka alanla karşılaştırdı.
Ayrıca, hepsi de nebat örtüsü bakımından benzer olan bu karşılaştırmada bilhassa güve tırtıllarına odaklanıldı şundan dolayı bu tür, uçma kabiliyeti kazanmadan ilkin larva evresinde yumurtadan çıkmış olduğu yerin birkaç metre yakının zaman geçiriyor.
Sonuçlara nazaran, çalılık alanlarda böcek popülasyonunda yüzde 47 ve yol kenarındaki çimenli alanlarda yüzde 37 azalma olduğu tespit edildi.
İngiltere Ekoloji ve Hidroloji Merkezi’nden baş yazar Douglas Boyes, AFP’ye verdiği demeçte, “Aydınlık ve karanlık bölgeler arasındaki farkın ne kadar keskin olduğuna hakikaten şaşırdık” dedi ve ekibin yüzde 10 civarında daha mütevazı bir düşüş beklediğini ekledi.
Boyes’e nazaran bu nüfus azlığının ana sebebi dişi böceklerin bu aydınlık bölgelere yumurta bırakmamaları.
Beslenme davranışlarında bozukluk
Aydınlatmaların beslenme davranışlarını da bozmuş olduğu belirtiliyor. Araştırmacı ekip tırtılları tarttığında, ışıklı alanlardakilerin daha ağır bulunduğunu görmüş.
Boyes, ekibin bunu, tırtılların milyonlarca yıl içinde evrimleştikleri koşullara ters düşen alışılmadık duruma iyi mi tepki vereceklerini bilememeleri ve bunun sonucunda gelişimlerini hızlandırmak için daha oldukça beslenmeleri olarak yorumladığını söylüyor.
Ekip ek olarak bozulmanın maksimum, yüksek basınçlı sodyum (HPS) lambalar yada daha eski düşük basınçlı sodyum (LPS) lambalar yerine LED ışıklarla aydınlatılan alanlarda bulunduğunu buldu.
LED lambalar, üstün enerji verimliliği sebebiyle son yıllarda daha popüler hale geldi ve Avrupa Birliği benzer halde yerlerde başka türen lambaların kullanımı bu yüzden yasaklandı. Bunun öngörülmemiş neticelerinden birinin böcek popülasyonlarındaki azalma olduğu anlaşılıyor.
Etkisi sınırı olan yalnız kademeli neticeleri olabilir
Her ne kadar aydınlatılan noktalarda böceklerin sayısı azalsa da, sokak aydınlatmasının tesirinin oldukça sınırı olan kalmış olduğu ve bundan ziyade kentleşme, habitatlarının yok edilmesi, yoğun ziraat, kirlilik ve iklim değişikliği benzer halde öteki mühim faktörlere kıyasla ‘daha küçük bir tesiri’ olduğu kabul ediliyor.
Ancak bu sınırı olan azalmalar bile, daha geniş ekosistem için kademeli sonuçlara yol açabilir ve bu da böcekleri avlayan kuşlar ve yarasalar için daha azca yiyecek olmasına yol açabilir.
Ayrıca Boyes, “Lambaların rengini değiştirebilmek için filtreler uygulamak yada ışığın böceklerin yaşam alanlarını değil yalnız yolda parlamasını sağlamak için kalkanlar eklemek benzer halde oldukça kolay çözümler var” diyor.