Türkiye’nin en karanlık olaylarının yaşandığı 1990’lı yıllardaki cinayetlerden biriydi gazeteci muharrir Uğur Mumcu cinayeti. Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993 tarihinde Ankara’nın Çankaya ilçesi Gaziosmanpaşa semtinde bulunan Karlı Sokak’taki konutundan çıkarak, yolun karşısında bulunan “06YR245” plakalı Renault marka arabasına bindi. Saat 13:30 sıralarında evvelden aracın altına konulan bombanın patlaması sonucu Mumcu, hayatını kaybetti.
Cinayetin akabinde periyodun Başbakanı Süleyman Demirel, “Cinayeti çözmek namus borcumuzdur” açıklamasını yaptı. Periyodun Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar, kendisine “Karşımıza daima pürüzler çıkarılıyor. Bir duvar örülüyor güya. O vakit bir tuğla çekin duvar yıkılsın” diyen Mumcu’nun eşi Güldal Mumcu’ya “çekemem, yapamam” karşılığını verdi.
Soruşturma için görevlendirilen devrin Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Savcısı Dava Coşkun ise, evrakın ilerlememesini eleştiren Güldal Mumcu’ya “Güldal Hanım üstüme gelmeyin. Namus borcumuz dediler, bugüne kadar hükümetin hiçbir üyesi evrakın ne olduğunu bana sormadı. Bu işi devlet yapmıştır. Siyasi iktidar isterse çözer” dedi.
Tetikçilere Hizbullah operasyonunda ulaşıldı
2000’li yıllara kadar Mumcu cinayetinin faillerine uzun mühlet ulaşılamadı. 17 Ocak 2000 tarihinde İstanbul Beykoz’da Hizbullah’ın hücre konutuna yapılan baskın, Uğur Mumcu cinayetiyle ilgili birinci kanıtları ortaya çıkardı. Polis, Hizbullah önderi Hüseyin Velioğlu’nun meyyit olarak ele geçirildiği operasyonun yapıldığı villada, birtakım bilgisayar kayıtlarını ele geçirdi. Bu kayıtlarda, Hizbullah’a özgeçmiş veren bir kişinin, referans olarak Uğur Mumcu cinayetini göstermesi, Tevhit – Selam Kudüs Ordusu isimli örgüte ulaşıldı.
Periyodun Ankara DGM Savcısı Hamza Keleş, soruşturma kapsamında UMUT operasyonlarına imza attı. Örgütün, Mumcu’nun yanı sıra Bahriye Üçok, Muammer Aksoy ve Ahmet Taner Kışlalı cinayetinden de sorumlu olduğu tespit edildi. Cinayetleri organize eden Tekin kod isimli Ferhan Özmen ve Necdet Yüksel yakalandı. Sorguya alınan iki kuşkulu, Mumcu ve başka cinayetleri itiraf etti. Şüpheliler, 1991’de İran’a giderek burada askeri ve dini eğitim aldıklarını söz etti. Tabirlere nazaran Ferhan Özmen, uzakta araçla beklerken, Necdet Yüksel olay yerinde gözcülük yaptı. Oğuz Demir ise bombayı Mumcu’nun aracına yerleştirdi.
Kırmızı bültenle aranan bombacı
Uğur Mumcu cinayeti davasının en kilit ismi olan ve araca bombayı yerleştiren Cihan kod isimli Oğuz Demir ise ortadan geçen 29 yılda bir türlü yakalanamadı. Demir’in izine de ulaşılamadı.
Polis, o devir Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Mühendisliği bitiren Oğuz Demir’i Sincan’da yakalamak üzereyken “kılpayı” elinden kaçırdı. 29 yıldır yakalanamayan Demir’in ismi İçişleri Bakanlığı’nın “aranan teröristler” listesinde mavi kategoride yer alıyor. 24 Aralık 2021 tarihinde İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin ortak imzasıyla Oğuz Demir’in Türkiye’deki malvarlıkları da donduruldu.
UMUT davası ise Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde firari sanık Oğuz Demir tarafından sürüyor. Mahkemeye yazı gönderen Emniyet Genel Müdürlüğü, Demir’in en son 1999 tarihinde Türkiye’ye giriş yaptığı ve Avustralya’da ikamet ettiğini bildirdiğini kaydetti.
Uğur Mumcu ailesinin avukatı Yalçın Akbal, Ulusal İstihbarat Teşkilatı’ndan Oğuz Demir’ın akıbeti yahut yakalanmasıyla ilgili bir çalışmasının olup olmadığının sorulmasını istedi.
Lakin mahkeme, kırmızı bültenle aranan Oğuz Demir hakkındaki yakalama buyruğunun infazının beklenilmesine, infazın akıbetinin Emniyet Genel Müdürlüğü’nden sorulmasına karar vererek, duruşmayı 8 Mart 2022’ye erteledi.
Uğur Mumcu bugün merasimlerle anılıyor
Mumcu, bugün başta katledildiği Ankara olmak üzere birçok kentte merasimlerle anılıyor. Mumcu’nun katledildiği meskeninin önünde saat 12:00’da anma merasimi yapılacak. Buraya karanfiller burakılacak, mumlar yakılacak. Saat 14.30’da ise Cebeci Asri Mezarlığı’ndaki anıt mezarı önünde bir anma gerçekleştirilecek. 29. Adalet ve Demokrasi Haftası’nın konusu ise “Hukuk devleti mi, orman kanunları mı?” oldu. Ankara Çağdaş Sanatlar Merkezi’ndeki etkinlikler kapsamında bir hafta boyunca birçok panel düzenlenecek.
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe