Yurtiçi ve yurtdışından oldukça sayıda bilim insanı katılacağı kongrede, öteki sivrisineklerden değişik olarak yalnız gece değil gündüzde ısıran ve öteki türlere nazaran oldukça daha süratli yayılan Asya Kaplan Sivrisineği’ne karşı alınabilecek önlemler tartışılacak.
“DÜNYANIN HER TARAFINA YAYILABİLİYORLAR”
Kongrede yer edinen Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Prof.Dr. Bülent Alten, Asya Kaplan Sivrisineği’nde artışın bir oldukça sebebi bulunduğunu söylemiş oldu. Küresel iklim değişikliğinin de etkenler içinde bulunduğunu belirten Alten, “İnsanların transportasyonu oldukça süratli bir halde bir ülkeden başka bir ülkeye gitmesi ya da bir şehirden bir şehre gitmesi, hem de tecim etkiliyor. Örneğin ikinci el lastik ticareti son aşama etkili şundan dolayı onların içinde ürüyor. Çok spesifik üreme alanları var. Biliyorsunuz birçok süpermarketlerde bambular taşınıyor, onlar Güneydoğu Asya’dan geliyor. Sineğin kökeni de orada. Oradaki bambuların içinde nano teknolojik bir sünger suyu oldukça uzun süre tutabiliyor. Bunların mutasyonu esnasında yumurtalarını oraya bırakıp dünyanın her tarafına yayılabiliyorlar” dedi.
“ŞU ANDA ALERJİK REAKSİYONLAR HARİCİNDE HİÇBİR ZARAR YOK”
Asya Kaplan Sivrisineği’nin şu anda alerjik reaksiyonlar haricinde hiçbir zarar olmadığını söyleyen Alten mümkün tehlikelere dikkat çekti. Alten, “Biliniyor ki bu sinek dünyanın birçok ülkesinde hatta şu anda Avrupa’ya girdi. Deng humması taşıyabiliyor. Güneydoğu Asya kökenli bir hastalıktır ve öldürücü olabilir şundan dolayı adını verdiğimiz bir hastalığı taşıyor. Afrika kökenli hem de birçok ülkede sözgelişi Brezilya’da ve mikrosefali bebeklerin doğmasına özetlemek gerekirse küçük kafalı bebeklerin doğmasına niçin olabilecek hamile bayanlarda etkili fakat bu virüslerin hiçbiri şu anda Türkiye’de yok. Onun için zaman geçirmeden bölgesel hatta ulusal bir aktivasyona başlamamız gerekiyor” şeklinde konuştu.
“VATANDAŞLARIN YARDIMI ÖNEMLİ”
Sivrisineklerin üreme bölgeleri hakkında informasyon veren Prof.Dr. Bülent Alten, “Bu sinek daha oldukça orman içlerine, ormanda ağaçların kovuklarına, yağmur suyu birikir onların içlerine, otomobil lastiklerinin atılmış lastiklerin içine, bahçelerde ya da balkonlardaki küçük su odakları sözgelişi saksıların altındaki suluklar ya da başka amaçla kullanılan küçük su odaklarını seçiyor. Bu yüzden vatandaşlara bayağı fazla iş düşüyor. Tabii ki belediye görevini meydana getirecek. Onların asli görevi bu. Ama onların yardımı oldukça mühim. Örneğin bilhassa yüksek sıcaklığın olduğu zamanlarda, sözgelişi mayısın sonundan başlayarak eylül sonuna kadar İstanbul benzer halde bir ortamda üç günde bir o sulukların altında biriken suları boşaltsalar büyük bir yardım yapmış olacaklar” dedi.
İKİ ÇİFT SİVRİSİNEKTEN ORTALAMA 5-6 TRİLYON SİVRİSİNEK ÇIKABİLİYOR
Alten ,”İtalya’da Kuzey İtalya’dan girdi oldukça küçük bir alanda şu anda İtalya’nın tümünü sarmış durumda. Tümünü ve İtalya yılda 2-3 milyar Euro harcıyor savaşım yapabilmek için. Aynı zamanda ekonomik yitik da var, esenlik kaybının yanında ve İtalya’da virüs görülmeye başladı. Yani virüs yavaş yavaş Fransa’dan girdi ve Türkiye’ye doğru geliyor. Bu pandemi ortamında bir başka virüsten anlatmak fena bir şey fakat ne yazık ki gerçek. Şöyle bir örnek verebilirim, şu şekilde düşünsün halkımız. Bir çift sivrisinekten bir sürem süresince altı yedi kere yumurtladığını düşünürsek 5-6 trilyon sivrisinek çıkabilir. Eğer denetim etmezseniz düşünün Kovid-19 virüsünün 5-6 trilyon sivrisinekle yayıldığını, görkemli. Bunların virüsleri bu şekilde yayılabilir. Bu yüzden hep birlikte halkımızla birlikte bu işin üstesinden geleceğiz. Uzun bir maraton fakat yapılması gerekiyor. Bizim iklim şartlarımız ve coğrafi şartlarımız birazcık daha hızlandırdı. Genel olarak averaj yılda 130 kilometre yayılabiliyor Avrupa’da. Biz de ne yazık ki 105 kilometreye çıktık. Yılda yüz beş kilometre kat edebiliyor” diye konuştu.
“TÜRKİYE İÇERİSİNE DE GİRDİ”
Zürih Üniversitesi’nden Dr. Francis Schaffner ise, “Şu anda Avrupa’da her yere yayılmış durumda bilhassa Akdeniz kıyısındaki tüm ülkelere yayılmış durumda. Yavaş yavaş da Doğu’ya doğru geliyor esasen Türkiye içine de girdi. Aynı zamanda kuzeye doğru yöneldi yöneliyor. Almanya’da da var artık. Türkiye’nin etrafındaki tüm ülkelerde var. Türkiye büyük tehdit altında, esasen etrafındaki ülkelerde bu tehdidi şu anda yaşıyorlar. Burada mühim bir nokta bu sineğin değişik davranışlar olması şundan dolayı bu sinek gündüzde sokuyor. Diğer sivrisinekler hep gece sokarlar fakat bu sivrisinek hem gündüz hem gece sokuyor. Bir öteki mühim nokta ise bu sinekler virüs taşıyabiliyor” ifadesini kullandı.
“VEKTÖRLE MÜCADELE BİLİM KURULU KURDUK”
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Daire Başkanı Uzman Doktor Önder Yüksel Eryiğit ise, “Bizim kendi kaynak üretimini denetim altına alabildiğimiz süre içinde biz, bizi tehdit eden bu yeni sivrisinek dahil şu an güncel olan sivrisineklerin üremesi dahil kara sinekler dahil hepsini denetim altına alabiliriz. Bununla birlikte de oldukça güçlü bir ekiple İstanbul içinde 182 ekip, 670 personelle savaşım ediyoruz ve bu mücadelemiz 7 gün, 24 saat, 365 gün şeklinde devam ediyor. Bu mücadeleyi bilimsel boyuta taşımak adına da biz, vektörle savaşım bilim kurulunu kurduk Mart 2020’de.Türkiye’de alanında hakikaten dünyaca kabul görmüş bilim adamlarından oluşan bir bilim kurumumuz var” diye konuştu. Cep telefonu uygulaması hazırlandığını belirten Eryiğit, ” Kişiler eğer sahada herhangi bir yerde kendilerini sokan bir sivrisinekle ya da karasinekle karşılaşmışlarsa o aplikasyon üstünden bizi bilgilendirecekler” dedi.
EN ÇOK SİNEK VE SİVRİSİNEK OLAN NOKTALAR…
İstanbul’da maksimum sinek ve sivrisineğin daha oldukça kırsal alanlarında bulunmuş olduğu noktalarda görüldüğü ve İBB’nin maksimum bu noktalardan yakınma aldığını belirten Eryiğit, maksimum görülen ilçeleri deklare etti. Eryiğit, “Beykoz, Sarıyer, Silivri Çatalca, Büyükçekmece, Şile, Ümraniye benzer halde ilçelerimizdeki şikayetlerimiz öteki ilçelere nazaran daha oldukça bu da normaldir esasen. Birçok sebebi var. Hakikaten oldukça büyük artış var. Sadece devletimizde değil Avrupa’da, ABD’da, Orta Doğu’da, Afrika’da, bilhassa Kuzey Afrika’da oldukça büyük artış var ve bilhassa bir tür üstünde yoğunlaştı. Asya kaplan sivrisineği son aşama agresif bir sinek oldukça süratli bir halde ürüyor ve soktuğu yerlerde alerjik reaksiyonlar yapabiliyor. Diğer sivrisineklerle ve etkileriyle karşılaştırdığınızda” ifadelerini kullandı.