Galatasaray-Fenerbahçe rekabetinden değişik notlar

Türk sporuna damga vuran ve “zıt kardeÅŸler” olarak isimlendirilen Galatasaray ile Fenerbahçe’nin 112 yılı geçen rekabeti birçok farklı olaya ÅŸahit oldu.

İki grup ortasındaki rekabette birinci golü Galatasaraylı futbolcu Emin Bülent Serdaroğlu attı.

17 Ocak 1909’da “Papazın Çayırı” olarak isimlendirilen yerde yapılan birinci maçı 2-0 kazanan Galatasaray, rakibinden birinci 7 maçta gol yemedi.

Fenerbahçe 5 yıl bekledi

Fenerbahçe, Galatasaray karşısında birinci golü ve galibiyeti, rekabetteki 8. randevuda elde etti.

Union Club alanında 4 Ocak 1914’te yapılan Ä°stanbul Ligi maçını 4-2 kazanan Fenerbahçe, böylelikle rakibi karşısında yaklaşık 5 yıl süren suskunluÄŸuna da son vermiÅŸ oldu.

Sarı-lacivertli ekip ismine Galatasaray’a tarihteki birinci golü ise Hasan Kamil Sporel attı.

En az ve en çok seyircili maçlar

Galatasaray ile Fenerbahçe ortasındaki maçlarda en az seyirci 17 Kasım 1922’deki müsabakaya geldi.

Ä°ttihat Alanı’nda saÄŸanak altında, hakem Fethi Tahsin BaÅŸaran’ın ÅŸemsiyeyle yönetmek zorunda kaldığı maçı, tamamı biletsiz 14 kiÅŸi izledi.

Ä°stanbul Atatürk Olimpiyat Stadı’nda 21 Eylül 2003’te yapılan lig maçını ise 70 bin 125 seyirci takip etti. Bu sayı, rakipler ortasındaki bir maçı izleyen seyirci sayısındaki rekor olarak tarihe geçti.

Rekabetin golcüleri

Rekabette en fazla golü Fenerbahçeli Zeki Ä°stek Sporel attı. Sporel, Galatasaray’a karşı oynadığı 42 maçta toplam 27 defa rakip fileleri havalandırdı.

Zeki Ä°stek Sporel’i, 24 golle yeniden bir Fenerbahçeli Alaattin Baydar izliyor. Fenerbahçeli Lefter Küçükandonyadis’in 20, Galatasaraylı Metin Oktay’ın ise rekabette 19 golü bulunuyor.

Bu ortada, iki grupta da forma giyen Tanju Çolak’ın da 14’ü Galatasaray, 8’i Fenerbahçe formasıyla olmak üzere rekabette toplam 22 golü var.

Lig maçlarında ise Galatasaraylı Metin Oktay 9, Fenerbahçeli Aykut Kocaman 8 golle gruplarının en golcü isimleri oldu.

Turgay Åžeren’in rekoru

Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında en çok oynama rekoru merhum Turgay Åžeren’e iliÅŸkin.

A Ulusal Kadro ve Galatasaray’ın unutulmaz kalecilerinden Åžeren, Fenerbahçe’ye karşı sarı-kırmızılı kaleyi 55 defa korurken, rekabette en çok forma giyen futbolcu unvanını elinde bulunduruyor.

Hasret dolu yıllar

İki grup, rekabetin kimi periyotlarında birbirlerine karşı galibiyet bakımından üstünlük kurmakta zorlandı.

Fenerbahçe üst üste 11, Galatasaray ise 18 maç galip gelemedi.

Fenerbahçe, 20 Kasım 1949’da 2-0 kazandığı maçın akabinde üst üste 11 maç galip gelemedi ve 22 Åžubat 1953’te taraftarlarına 1-0’lık skorla Galatasaray galibiyeti armaÄŸan edebildi.

Galatasaray ise 17 Mayıs 1942’de 3-1 kazandığı maçın akabinde tam 18 maç galip gelemedi ve 1 Aralık 1946’daki 19. maçta alandan 1-0 galip ayrıldı.

18 başka statta karşılaştılar

Fenerbahçe ile Galatasaray, 393 maçın sığdığı rekabette 18 başka statta karşılaştı.

Rakipler, İstanbul İnönü, Ali Sami Yen, Fenerbahçe, Taksim, Onur, Ankara 19 Mayıs, Atatürk Olimpiyat, İzmir Atatürk, Ankaragücü, Türk Telekom, Yeni Erzurum (Şimdiki ismi Erzurum Kazım Karabekir), Offenbach, Frankfurt, Köln, Mönchengladbach Borussia Park, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kadir Has, Manisa 19 Mayıs ve Antalya statlarında alana çıktı.

Heyecanı iki ekipte da yaşayanlar

Birçok oyuncu futbolculuk hayatında iki grup formasını da giyme talihini buldu.

Son periyotta iki grupta da oynayan futbolcular ÅŸunlar:

Raşit Çetiner, Güngör Tekin, Erdoğan Arıca, Engin Verel, Mehmet Oğuz, Erhan Önal, Arif Kocabıyık, İlyas Tüfekçi, Tanju Çolak, Semih Yuvakuran, Selçuk Yula, Hasan Vezir, Benhur Babaoğlu, Elvir Boliç, Sedat Balkanlı, Saffet Sancaklı, Ahmet Yıldırım, Sergen Yalçın, Emre Aşık, Fatih Akyel, Elvir Baliç, Haim Michael Revivo, Abdullah Ercan, Mehmet Yozgatlı, Stjepan Tomas, Servet Çetin, Emre Belözoğlu, Caner Erkin, Kazım Kazım, Mehmet Topal, Burak Yılmaz, Olcan İsmin, Serdar Aziz, Şener Özbayraklı, Tolga Ciğerci, Garry Rodrigues, Sinan Gümüş.

Bir maçta dörder gol atanlar

Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde şimdiye dek tıpkı maçta bir futbolcu tarafından en fazla atılan gol sayısı 4 oldu.

Galatasaraylı Celal İbrahim, Cemil Gürgen ve Metin Oktay ile Fenerbahçeli Zeki İstek Sporel, rakip filelere bir maçta dörder gol atma muvaffakiyetini gösterdi.

En çok görülen sonuç: 1-0

İki grubun 112 yıllık geçmişinde, geride kalan 393 maçta en çok görülen sonuç 1-0 oldu.

Galatasaray ile Fenerbahçe ortasındaki maçlarda tam 74 sefer 1-0’lık sonuç ortaya çıktı, 48 sefer 2-1’lik skor alındı.

En çok mart ayında karşılaştılar

Fenerbahçe ile Galatasaray, en çok mart, en az ise temmuz aylarında karşılaştı.

İki ekip, mart ayında 51 sefer birbirleriyle karşılaştı, temmuz ayında ise sırf 10 sefer maç yaptı.

En farklı skorlu maç

Ä°ki ekip ortasında geride kalan maçlarda en farklı skorlu galibiyeti, 7-0’lık sonuçla Galatasaray aldı.

Ä°stanbul Ligi’nde 12 Åžubat 1911’de yapılan maçı, Galatasaray 7-0 kazandı.

Fenerbahçe’nin farklı skorlu galibiyetleri

Fenerbahçe ise rakibi Galatasaray karşısında ÅŸimdiye dek en farklı skorlu galibiyeti, 2002-2003 döneminin birinci yarısında Kadıköy’de yapılan maçta elde etti.

6 Kasım 2002’deki karşılaÅŸmayı 6-0 kazanan sarı-lacivertli grup, tıpkı vakitte lig maçlarında iki grup ortasındaki en farklı skorlu galibiyete imza attı.

En gollü maçlar

Galatasaray ile Fenerbahçe ortasındaki en gollü maçlarda, penaltılar dışında sporseverler toplam sekizer gol gördü.

Ali Sami Yen Stadı’nda 5 Haziran 1983’te yapılan lig maçında rakipler 4-4 berabere kaldı. Ä°ki kadro ortasında 7 Åžubat 2001’de oynanan Türkiye Kupası yarı final müsabakası da 4-4 sonuçlandı.

Yarıda kalan maç ve tarihi hengame

Taksim Stadı’nda yapılan maçın 60. dakikasında Galatasaraylı Kadri DaÄŸ’ın, Fenerbahçeli M. ReÅŸat Nayir’e attığı tekme ve Kadri’nin üzerine yanlışsız koÅŸan Fenerbahçeli Fikret Arıcan’ın, Galatasaraylı Tevfik tarafından kucaklanıp, saha kenarına atılmasıyla saha bir anda karıştı. Ä°ki ekip oyuncuları ortasında baÅŸlayan hengameye tribünlerdeki seyirciler de katılınca, olaylar büyüdü.

Yarıda kalan maçın akabinde toplanan “Mıntıka Futbol Heyeti”, Türk spor tarihinin en ağır cezalarından birisini verdi ve Fenerbahçe’den 9, Galatasaray’dan 8 futbolcu olmak üzere toplam 17 futbolcuyu uzun müddetli cezalandırdı.

Bu cezalardan en karlı çıkan ekip Beşiktaş oldu, dönemi rakiplerinin önünde şampiyon tamamladı.

Yabancı hakemler

Rekabetin geçmişinde yabancı hakemler de misyon yaptı.

Bunlar ortasında Çek, İngiliz, Yunan, İtalyan, Avusturyalı, Alman, İsviçreli, Rumen, Macar, Yugoslav, Belçikalı ve Bulgar hakemler bulunuyor.

Tarihten yapraklar

Galatasaraylı Bahri Altıntabak, Fenerbahçeli Erdem Has ile Nezihi Tosuncuk, rekabet tarihinde hem kendi kalesine hem de rakip kaleye gol atan oyuncular oldu.

Şevki Şenlen, Raşit Çetiner, İlyas Tüfekçi, Hasan Vezir, Saffet Sancaklı ve Tanju Çolak hem Galatasaray hem de Fenerbahçe formasıyla rekabette gol atma sevinci yaşadı.

Rekabette grup deÄŸiÅŸtiren oyuncular ortasında eski kadrolarında kaptanlık bandını taktıktan sonra transfer olan futbolcular, Fenerbahçe kaptanıyken Galatasaray’a geçen Naci Fazilet ve Galatasaray kaptanıyken Fenerbahçe’ye geçen Mehmet OÄŸuz olarak kayıtlarda yer aldı.

Rekabet dostlukla hoÅŸ

Rekabetin 112 yıllık geçmişinde pek çok centilmenlik gösterisi yaşandı.

İki kulüp ortasındaki rekabette son yıllarda artan tansiyona karşın geçmişte futbolcu ve yöneticilerin centilmence davranışları, bu zevkli uğraşa renk kattı.

Spor tarihçilerinin derlemelerine nazaran, bir derbi öncesinde Fenerbahçe BaÅŸkaptanı Galip KulaksızoÄŸlu, Galatasaraylılara, “Oberle kardeÅŸler hasta, Hasan da sakatlanmış. Sizi karşımızda eksik takımla görmek istemiyoruz. Dilerseniz maçı erteleyelim.” diye haber göndererek maçın ertelenebileceÄŸini iletti.

Fenerbahçe’nin bu teklifini kabul eden Galatasaray, oyuncuların güzelleÅŸmesinden sonra, 20 Ekim 1914’te yapılan erteleme maçında sarı-lacivertli rakibini 6-1 yendi.

Birlikte konut kiralayıp, ava çıkıyorlardı

Tıpkı kaynaklara nazaran, rekabetin yeni başladığı devirlerde Galatasaray ile Fenerbahçe atletleri, ortak kiraladıkları konutta kalıyor ve bir arada ava çıkıyorlardı.

Ä°ki grup atletleri geceleri bir ortaya gelerek sohbet ediyordu. Yeniden bir gece sohbetin yoÄŸunlaÅŸtığı sırada Galatasaray’dan Ali Sami Yen, Fenerbahçelileri, “Said, yarın bizimle maçınız var. Git yat ve dinlen.” diye uyardı.

Ertelemeyi önerdiler

Rakipler ortasında 17 Kasım 1922’de yapılan maç öncesinde de farklı bir durum yaÅŸandı.

Bu tarihte Kadıköy’de iki grubun maçı vardı. Maç öncesinde günlerce yaÄŸan yaÄŸmur sahayı adeta göle çevirmiÅŸti. Fenerbahçe BaÅŸkaptanı Galip KulaksızoÄŸlu, Galatasaray Kulübüne telefon ederek, “Saha çok makûs, maçı erteleyelim.” dedi. Galatasaray BaÅŸkaptanı Necip Åžahin, bunun üzerine, “Anamız bizi bugün için doÄŸurdu Galip Beyefendi. Gelip maçı oynayacağız.” diye cevapladı. Galatasaray, Kadıköy’e gelip maça çıktı ve Fenerbahçe müsabakayı 3-0 kazandı.

Birleşme durumu ve ortak grup kurma kanısı

Bilerek kaçırılan penaltı

Fenerbahçe’nin kazandığı penaltı sonrası, atış öncesinde stadın büyük balkon kısmı çöktü. Fenerbahçeli Cafer ÇaÄŸatay, bu geliÅŸme üzerine penaltı atışında topu bilerek kaleci Ulvi Yanal’a teslim etti.

Karma ekip: “FenerSaray”

Fenerbahçe ile Galatasaray, 1934 yılında Türkiye’ye davet ettikleri yabancı ekiplerle birer sefer hazırlık maçı yaptıktan sonra, üçüncü maçı “Fenerbahçe-Galatasaray Karması” biçiminde oynadılar.

Bu karmanın forması ise iki kulübün renklerinin karışımı olan lacivert, sarı ve kırmızıdan oluştu.

Canaydın’dan centilmenlik dersi

Son yıllarda iki ekip ortasındaki maçların genelinde olaylar yaşanırken, Galatasaray Kulübünün merhum Lideri Özhan Canaydın, rekabete centilmence yaklaşımıyla alkış aldı.

Sarı-kırmızılı takımın 6 Kasım 2002’de Kadıköy’de rakibine 6-0’lık sonuçla tarihi hezimete uÄŸradığı maçta, lider sıfatıyla birinci Fenerbahçe derbisini izleyen Özhan Canaydın’ın, rakibinin attığı golleri alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutlaması, maça damgasını vurdu.

Merhum Canaydın’ın bu centilmenlik gösterisi kendi topluluÄŸundan birtakım reaksiyonlar görse de Dünya Fair Play Kurulu (CIFP) tarafından 2002 Dünya Fair Play Ödülü’ne layık görüldü. Özhan Canaydın ayrıyeten, bu davranışı nedeniyle Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi (TMOK) tarafından düzenlenen Fair Play Sportif Davranış Ödülü’nü aldı.