Ofsayt tartışmaları tarihe karışabilir; “Yarı otomatik” sistem birinci defa denenecek

FIFA’nın himayesinde düzenlenen ve Asya ve Afrika’dan 12 Arap ülkesinin iştiraki ile Katar’da gerçekleştirilecek FIFA Arap Kupası, bugün Tunus-Moritanya maçı ile başlıyor.

Ajansspor’dan Hüseyin Özkök’ün haberine nazaran turnuva, 2022 yılı 18 Kasım günü Katar’da başlayacak Dünya Kupası tertibinin küçük bir testi olması yanında uzun vakittir FIFA’nın üzerinde çalıştığı yarı otomatik ofsayt teknolojisinin de kıymetli olarak test edileceği birinci turnuva olacak.

VAR sisteminin uygulamaya başlamasının üzerinden 5 yıl geçmesine karşın sistemin en çok tartışılan taraflarının başında ofsayt çizgisinin çekiliş hali geliyor. VAR misyonu yapan hakemin operatör yardımı ile belirlediği noktalar sonrasında sistemin otomatik olarak çizdiği çizgi özellikle santimlik ofsaytlarda tüm uygulayıcı ülkelerde büyük tartışmalar yarattı. Çünkü sistemde insan ögesi bedelli rol oynuyor. Ayrıyeten bu çizgilerin çekilmesi sırasında yaşanan vakit kaybı da eleştirilen bir öbür durum.

Ofsayt kuralının değiştirilmesi teklifine (Arsene Wenger önerisi) kadar giden bu tartışmaların ardından VAR konusunda şu anda tek yetkili kurum olan FIFA, sistemin yaratıcısı Hawk-Eye firmasını ofsaytta yeni bir teknoloji geliştirmesi için görevlendirdi. Firma yapılan uzun çalışmaların ardından geçtiğimiz haftalarda sistemin uygulamaya hazır hale geldiğini ve 2022 Dünya Kupası’nda kullanılabileceğini bildirdi.

Sistem denenecek

2021 yılı başında Katar’daki Dünya Kulüpler Kupası’nda başlayan testler İspanya ve İngiltere’de de birtakım maçlarda da devam ettirildi. Düsseldorf ise testlerin yapıldığı ve uygulamanın sonuçlarının değerlendirildiği kent oldu. FIFA’nın Futbol Teknolojisi ve Gelişim Yöneticisi Alman Johannes Holzmüller, yönetiminde yürütülen çalışmaların en kıymetli formda test edileceği sistemin 3-12 Şubat’ta yapılacak Dünya Kulüpler Kupası maçlarında da bir imtihandan daha geçeceği FIFA Hakem Komitesi Başkanı Pierluigi Collina tarafından açıklandı. Bütün bu çalışmaların tamamlanmasının ardından FIFA’nın sisteme onay vermesi halinde birinci olarak dünyanın en büyük futbol tertibi olan Dünya Kupası’nda resmi olarak kullanılacak.

12 ek kamera ve mali yük

Johannes Holzmüller’in yaptığı açıklamalara göre sistem yapay zeka yardımıyla her oyuncunun iskeletinde 29’a kadar noktayı saniyede 50 sefer gözleyecek. Öteki yandan sistem tıpkı anda topu da izleyecek. Ama bunun için stadyumların çatılarına 10-12 ekstra kamera monte edilmesi gerekiyor. Bu da sistemin şu an için artık tam olarak bilinmeyen maliyetinin artması manasına geliyor.

FIFA’dan açıklama

Yarı otomatik ofsayt teknolojisinin stadyumun çatısına bir kameranın kurulumuyla başlayacağı ve stadyuma yerleştirilen kameranın oyuncuların uzuv hareketlerini izleyerek konumları görüntüden ayrıştıracağı belirtildi. Uzuv takibine dayalı bir teknoloji olan yarı otomatik ofsayt teknolojisi, saha hakeminin son kararını almadan evvel VAR sistemine ofsayt hakkında bilgi sağlayacak.