Özel okullarda artırım çıkmazı

Türkiye yüzde 36’lık rekor enflasyonun tesirlerini neredeyse her bölümde hissetmeye devam ediyor. Vatandaşların bu bahiste sesini yükselttiği son alan ise eğitim oldu. Özel okullarda erken kayıt periyodu vatandaşları zorlayan artırımlarla başladı.

Geçtiğimiz günlerde özel okulların yüzde 60’ı aşan artırımlar uygulayabileceği konuşulsa da Cumhurbaşkanı Erdoğan, okulların yüzde 37’den fazla artırım yapamayacağını açıkladı. Fakat veliler bu tavan orana da itiraz ediyor.

70 bin liraya dayandı

Çünkü özel anaokullarında bile ortalama yıllık fiyatlar 50 bin liradan başlıyordu. Bu yeni tavan artırımla özel kurumlarda tek çocuk için yalnızca eğitim fiyatının yıllık faturası 70 bin liraya dayanmış oluyor.

Veliler ise okulların yemek, servis ve kitap seti üzere fiyatlara yüzde 100’e yakın artırımlar yaptığını ve bu hizmetlerin bir mecburilik olarak velilere dayatıldığını belirtiyor. Özel Okul Velileri Platformu Sözcüsü Özgür Özkan’a nazaran böylelikle toplamda uygulanan artırım geçen yıla nazaran yüzde 60’ın üzerine çıkmış oluyor.

Özkan, bu durumla ilgili “Okulların birden fazla yemek fiyatına yüzde 100’e varan artırımlar yaptı. Dışarıda bin liraya satılan kitap setleri 5 bin liraya bize sunuluyor. Bu fiyatlar daima artıyor. Yönetmeliğe nazaran bu hizmetler velilere bir mecburilik olarak sunulamaz. Lakin kayıt esnasında bu bir mecburilik olarak masaya konuyor. Eğitim fiyatı yüzde 37 artmış üzere görünse de velilerin toplamda ödediği oran yıllık olarak daha fazla yükseliyor. Biz buna itiraz ediyoruz. Ve yeni bir düzenleme ile bu ek fiyatlardaki artışın da sonlandırılmasını talep ediyoruz” tabirlerini kullanıyor.

Maliyetler daima artıyor

Özel okullar ise bu durumun nedeninin Türkiye’de rekor düzeye ulaşan enflasyon olduğunu belirtiyor. Türkiye Özel Okullar Derneği İdare Konseyi Lideri Zafer Öztürk, öncelikle okulların güç, kağıt ve işçi masraflarının son bir yılda beklenmeyen ölçüde yükseldiğini söylüyor. Öztürk, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Biz öbür kesimlerdeki üzere sunduğumuz hizmete maliyet artışına bağlı olarak sene içerisinde farklı artırımlar uygulayamıyoruz. Biz yılda bir kere artış yapabiliyoruz. Meğer güçten, ulaşıma, besinden öteki tüm kesimlere kadar sık sık uygulanan artırımlarla karşılaşıyoruz. Bunlar bizim masraflarımızı oluşturuyor. Bizim yalnızca bu giderlerimizden kaynaklı maliyet artışımız en az yüzde 64. Beklentimiz de yüzde 45 ila yüzde 60 ortasında bir zamdı. Lakin burada tavan yüzde 37 olarak belirlendi. Biz bu artışı kar etmek için değil bu kurumları ayakta tutabilmek için yapıyoruz.”

İşçi sarfiyatı çok fazla

Öztürk’ün maliyet konusunda başka altını çizdiği nokta ise işçi masraflarındaki zarurî artış. Çünkü Türkiye’de özel okullarda yaklaşık 1 milyon 350 bin öğrencinin eğitimi için 170 bin öğretmen ve 350 bini aşkın yardımcı işçi vazife alıyor. Bu yardımcı işçi güvenlik, temizlikçi, tekniker ve kantinci üzere emekçilerden oluşuyor. Öztürk, hem öğretmenlere hem de bu yardımcı işçiye tüm okulların yüzde 50’ye yakın artırım yapmak zorunda olduğunu söylüyor. Öztürk’e nazaran özel okulların masraflarının yüzde 50 ila 60’ını öğretmen ve yardımcı işçi fiyatları oluşturuyor. 1 Ocak tarihi ile birlikte tüm okulların bu artırımları işçisine ödemeye başladığını belirten Öztürk, “Yüksek enflasyon ortamındayız. Çok büyük ihtimalle hazirandan sonra işçi fiyatlarında Türkiye genelinde bir artış daha yapılacak. Biz tüm bunları hesaplıyoruz. Hakikaten yapılacak en makul oranlarda artırım yapıyoruz. Biz ne velilerimizi ne de eğitimimizin temel ögeleri olan öğretmen ve öteki çalışanlarımızı üzmek istiyoruz” dedi.

Takviyeler kesildi

Özel Okul Velileri Platformu Sözcüsü Özgür Özkan, “Maliyet artışlarının farkındayız. Lakin velilerin birçok maaşlı çalışan beşerler. Bizlerin maaşı tıpkı ölçülerde yükselmiyor. Tek çocuk için yıllık fiyatlar 70 bin liraları aştı. İki çocuğu olan bir velinin bu faturanın altından kalkması mümkün değil. Biz özel okul sistemine daha evvelki yıllarda verilen mali takviye ve teşviklerle girmiştik. Lakin artık bu dayanaklar yok. Hem takviye yok hem de vakitle maliyet arttı. Sisteme girdiğimizde maaşımızın yüzde 50’sini buraya ayırıp plan yapıyorduk. Fakat artık maaşımızın yüzde 70’ini ayırsak bile karşılayamıyoruz” formunda konuştu.

Teşvik beklentisi

Türkiye Özel Okullar Derneği İdare Şurası Lideri Zafer Öztürk’ün bu mevzudaki talebi ise özel okul sistemine ek dayanaklar verilmesi. Okulların önemli manada istihdam sağladığını belirten Öztürk, “Okullarımızın birçoklarında yabancı öğretmenler de var. Bu öğretmenlerin maliyeti çok yüksek. Okullar bunları karşılamakta zorlanıyor. Öteki işçilerin de maliyeti artıyor. Bu istihdam için çok kıymetli. Okullara KDV ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Yönetimi Başkanlığı (KOSGEB), takviyelerinin verilmesi kural. Çünkü maliyetler hakikaten zorlayıcı olmaya başladı” diye konuştu.

Emre Eser

© Deutsche Welle Türkçe